Κυριακή, Ιανουαρίου 08, 2012

Ανασχολιάζοντας τον Μπιλ Έβανς

“Δεν θα με ενδιέφερε ένας καλλιτέχνης που ανεβαίνει στη σκηνή και αυτοϊκανοποιείται βγάζοντας προς τα έξω όλα του τα προβληματικά συναισθήματα,
ίσως βέβαια κάποιοι να πλήρωναν γι' αυτό.”  Μπιλ Έβανς, από ανάρτηση του dsyk

Η φράση αυτή μού έφερε την εικόνα ενός ρόκερ που πάνω στην κορύφωση της οργής του, σπάει την κιθάρα του. Βέβαια, σύμφωνα με τα συμφραζόμενα του Έβανς, η εικόνα αυτή είναι το άκρον άωτον. Αλλά την υποδέχομαι την ακραία αυτή εικόνα ως ευκαιρία για κάποιους συλλογισμούς.

Μήπως αντί για την φράση «κορύφωση της οργής του» θα έπρεπε να χρησιμοποιήσω τη φράση «οργιαστική κορύφωση»; Μια κορύφωση, δηλαδή, που σχετίζεται περισσότερο με αποφόρτιση καταπιεσμένου υποσυνείδητου, παρά με συντεταγμένο θυμό, η οποία μάλιστα πραγματοποιείται στα πλαίσια ενός ανάτυπου αρχέγονου οργιαστικού τελετουργικού, όπως μπορεί να θεωρηθεί μια ροκ συναυλία. Μια αποφόρτιση συνάμα αυτοκαταστροφική, μιας και στρέφεται κατά του alter ego που είναι για έναν μουσικό το όργανό του – διόλου τυχαία εδώ και η φράση «το όργανό του», μιας και η καταστροφή της κιθάρας συμβολικά ερμηνεύεται ως πράξη αυτοευνουχισμού. Και πόσο απέχει τελικά ο αυτοευνουχισμός από τη αυτοϊκανοποίηση; Νομίζω τόσο όσο ένα παρατεταμένο χειροκρότημα-παραλήρημα του κοινού που μεσολαβεί μεταξύ τους και που θα μετουσιώσει  μια πράξη αυτοαπόρριψης σε αίσθημα ικανοποίησης προερχόμενο από τη δημόσια αποδοχή της πράξης. Τότε είναι που αποχωρεί το δεύτερο συνθετικό της λέξης «αυτοαπόρριψη» και μένει το πρώτο, έτοιμο να συγκολληθεί με τη λέξη «ικανοποίηση».

Και βεβαίως,  κάποιοι έχουν πληρώσει για να συμμετάσχουν ψυχικά και να ζήσουν από κοντά αυτό το τελετουργικό. Η πράξη του κιθαρίστα που σπάει την κιθάρα του - κορυφαία coda ενός αυτολυτρωτικού σολαρίσματος - λειτουργεί ως κάθαρση και για τους θεατές οι οποίοι ταυτίζονται μαζί του, και που δια του εισιτηρίου, τού έχουν αναθέσει να πραγματοποιήσει συμβολικά και την δική τους αυτοκαταστροφή-αυτοευνουχισμό που θα μετουσιωθεί, την ίδια στιγμή που χειροκροτούν παραληρώντας, σε αυτοϊκανοποίηση.  


Πόσο απέχει αυτή η οργιαστική μουσική ιεροπραξία από την τελετουργία της μέθεξης με ένα συμφωνικό έργο όπως η 7η του Μπετόβεν; Ίσως όσο απέχουν τα μυστήρια των Μαινάδων από την χριστιανική Θεία Κοινωνία.


------------------------
ΥΓ1 Δεν έχω ακούσει για ντράμερ που κάνει κομμάτια τα τύμπανά του.
ΥΓ2 Τώρα ήρθε στ' αυτιά μου να αντιτεθεί και η οδύνη τού άσματος "Μου σπάσανε τον μπαγλαμά"

6 σχόλια:

kukuzelis είπε...

Δεν ξέρω, μου φαίνεται τόσο έντονο το θεατρικό στοιχείο, που ο Χέντριξ μοιάζει να ακολουθεί σκηνικές οδηγίες δοσμένες εκ των προτέρων. Δεν ξέρει βέβαια κανείς με σιγουριά...

Νομίζω ότι πιθανότατα ο Έβανς έχει κατά νου κάτι πιο πρακτικό: να μην αφήνεις την οργή ή τη θλίψη να σε καθοδηγεί όταν αυτοσχεδιάζεις.

Ανώνυμος είπε...

Στο κέντρο ενός Κόσμου Όμορφου, ας πούμε στην κορφή ενός λόφου με θέα περιμετρική στην θάλασσα, καλλιεργήσιμες εκτάσεις και πευκοδάση, μπορείς να στήσεις:
α)Ένα μικρό υπόστεγο με γυάλινους τοίχους οπου το εντός και το εκτός γίνονται ένα.
β)Μια καλύβα στο ίδιο μέγεθος, χωρίς ανοίγματα, παρά ένα μικρό παράθυρο και μια πόρτα (αντιγραμμένο απ' τον Παπαδιαμάντη), όπου όταν εισέρχεσαι το τοπίο εξαφανίζεται, δεν υπάρχει κι εσύ μένεις στο ημίφως, με τον εαυτό σου.
Και τα δυο είναι Αρχιτεκτονική, δηλαδή Τέχνη. Και το Φως και το Σκοτάδι.
Φιλικά Β.Σ.

γεράσιμος μπερεκέτης είπε...

Συμφωνώ στις παρατηρήσεις και στα λεγόμενά σας kuk και Β.Σ.

Η απόσταση μεταξύ οργιαστικής και λογικής λατρείας είναι και μεγάλη και μικρή, ανάλογα με τη θέση του παρατηρητή.

Ανώνυμος είπε...

Δε θα αντιμετωπίσω καμμιά θέση από τις προαναφερθείσες, ούτε εδώ, ούτε στην ανάρτηση του dsyk. Αν και μια υπόνοια ανικανότητας του Έβανς στην σύνθεση νομίζω πως γλυστράει και πέφτει, χορεύοντας γαλήνια στο μεγάλο πεδίο της δημιουργικότητάς του.
Ωστόσο, ως άνθρωπος που η πρώτη μου επαφή με την οργανοπαιξία ήταν να αφήνω ένα μολύβι να πέφτει στις χορδές μιας κιθάρας και να ακούω το αποτέλεσμα των αναπηδήσεών του, θα προτείνω και την εξής προοπτική του πράγματος:

Δεν μπορεί να είναι και η ίδια η θραύση της κιθάρας, ή η πυρολουσία της, ένα μέρος της οργανοπαιξίας;
Σε ένα περιβάλλον που η μουσική σύνθεση έχει παρεισφρύσει τόσο πολύ στον τρόπο που φέρονται οι μουσικοί κατά την μουσική εκτέλεση, δε μπορούμε να δούμε αυτές τις "οργιαστικές κορυφώσεις", όχι σαν μια αυτόματη και πηγαία δράση - αντίδραση στο πάθος της στιγμής, αλλά σαν εκτέλεση ενός "ποικίλματος";

Δε θα ταίριαζε περισσότερο (στις περισσότερες περιπτώσεις) να θεωρήσουμε πως η πράξη αυτή είναι περισσότερο σκηνοθετημένη, φαντασιωμένη από πριν και βρίσκει την ευκαιρία να λάβει χώρα, όπως βρίσκει ευκαιρία να λάβει χώρα ένα "τάδε" ποίκιλμα στην "δείνα κίνηση της μελωδίας, ακόμα και αν πηγάζει από "προβληματικά συναισθήματα", παρά να υποθέσουμε πως είναι πηγαίο αποτέλεσμα ενός κυκεώνα που, στη δύνη του και στη δύνη της μουσικής μέθης "τελειώνει" δια παντώς;
Βιάζει δηλαδή μια τελεία. Καταστρέφοντας το όργανό του, τερματίζει το σόλο του, το οποίο αλλιώς δε θα μπορούσε να τελειώσει ποτέ. Σα να σπάει ο Σίσυφος τον βράχο.

Η γνώμη μου είναι πως, αν και η δεύτερη περίπτωση είναι πιθανή, της "από το πουθενά καταστροφής, λόγω ανάγκης για τελείωση", η πρώτη είναι η πιο πιθανή. Ωστόσο, θα πρότεινα το "εξ ίσου πιθανή" για τους επιφυλακτικούς...

:-)

Ας ξαναγράψω μια "καλή χρονία":
Καλή χρονία!

Ανώνυμος είπε...

Υ.Γ. Όχι, δεν είμαι τίποτα πόντιος, ανορθόγραφος είμαι μόνο, και επειδή είμαι και ανώνυμος, δε μπορώ να κάνω διορθώσεις...

γεράσιμος μπερεκέτης είπε...

Δεν πειράζει ανορθόγραφε ... όλοι ανώνυμοι είμαστε.

οι παχουλές αναρτήσεις (όσο τις διαβάζετε τόσο παχαίνουν)